Umowy stanowią integralną część naszego życia. Mamy z nimi do czynienia w przypadku chociażby wynajmu mieszkania, woli podjęcia pracy zarobkowej, chęci skorzystania z kredytu w banku, zakupu określonych produktów czy skorzystania z danych usług. Czasami jednak pomimo podpisania przez nas konkretnej umowy z drugą stroną, okoliczności życiowe diametralnie zmienią nasze potrzeby i możliwości, co w wielu sytuacjach będzie skutkowało koniecznością odstąpienia od umowy. W tym artykule krótko omówimy działania, które należy podjąć, aby skutecznie odstąpić od umowy.
1. Rodzaj umowy
Pierwszym krokiem do skutecznego odstąpienia od umowy jest zrozumienie samego jej charakteru. W przypadku umów cywilnoprawnych (np. umowy zlecenia, umowy o dzieło), umów zawieranych z konsumentami dotyczącymi zakupu określonej usługi czy produktu, bądź umów gospodarczych zawieranych pomiędzy uczestnikami obrotu gospodarczego mogą być poczynione odmienne regulacje dotyczące możliwości odstąpienia od umowy, czy zapisy w umowie wprost mogą odwoływać do różnych przepisów regulujących tą materię.
2. Termin odstąpienia
Strony umowy mogą również przewidzieć różne terminy do odstąpienia od umowy. W tym zakresie można również wprost odwołać się do brzmienia obowiązujących przepisów. Przykładowo w przypadku umowy zawartej na odległość z konsumentem poza lokalem przedsiębiorstwa (zakupy online) konsument zgodnie z art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz. U. 287. 2020 r. t.j. ze zm. dalej „ustawa o prawach konsumenta”) ma 14 dni na odstąpienie od umowy zawartej z przedsiębiorcą bez podawania przyczyny odstąpienia i bez ponoszenia kosztów odstąpienia poza przypadkami wyraźnie ustawie wskazanymi. Z uwagi na to, że każda umowa może zawierać indywidualny termin odstąpienia, warto dokładnie sprawdzić oraz omówić z drugą stroną umowy jaki termin odstąpienia został przewidziany w danej umowie.
3. Oświadczenie o odstąpieniu
Skoro już znamy rodzaj umowy oraz termin, który przysługuje na skuteczne od niej odstąpienia to w większości przypadków potrzeba będzie uczynić to w formie pisemnej, poprzez napisanie oświadczenia o odstąpieniu od danej umowy, które będzie zawierało dane odstępującego, dane drugiej strony umowy, datę zawarcia umowy, podstawę w umowie, która reguluje odstąpienie (ew. podstawę prawną) oraz krótkie i zwięzłe oświadczenie decyzji o odstąpieniu od umowy.
4. Wysyłka oświadczenia
Pisemne, oświadczenie o odstąpieniu od umowy, należy tak przedstawić drugiej stronie umowy, aby ta mogła się z nim skutecznie zapoznać. Żeby mieć pewność, że oświadczenie o odstąpieniu dotarło do odbiorcy można doręczyć mu je osobiście (wówczas druga strona pisemnie powinna nam potwierdzić poprzez swój podpis i datę, że odebrała oświadczenie), ewentualnie wysłać oświadczenie tradycyjną przesyłką pocztową koniecznie za potwierdzeniem odbioru przesyłki lub za pomocą komunikacji elektronicznej, jeśli umowa została zawarta w ten sposób.
5. Zwrot towarów i środków
W przypadku umów, które dotyczą zakupu produktów lub usług, po odstąpieniu od umowy zwykle potrzeba będzie zwrócić zakupiony przedmiot drugiej stronie. Warto upewnić się, że robimy to zgodnie z obowiązującymi w umowie terminami oraz warunkami oraz że zachowaliśmy dowód zwrotu danego towaru.